Trong vài năm trở lại đây, thị trường viên gỗ nén xuất khẩu tại Việt Nam có nhiều biến động mạnh, mở ra cho các doanh nghiệp sản xuất viên gỗ nén nhiều cơ hội và thách thức lớn. Để đưa doanh nghiệp sản xuất viên nén gỗ của mình vững vàng phát triển cũng như tiếp tục mở rộng quy mô, các chủ doanh nghiệp phải thật tỉnh táo và có những bước đi đúng đắn theo thị trường.
 

Viên gỗ nén xuất khẩu

Trước đây, khi mới xuất hiện tại nước ta vào khoảng những năm 2010-2014, viên gỗ nén là một lĩnh vực chế biến gỗ vô cùng tiềm năng, cụ thể, rất nhiều các sản phẩm gỗ thải được xử lý với giá thành thu mua viên gỗ nén khá cao từ 140 - 150 USD/tấn. Chính sự tiềm năng này đã khiến nhiều doanh nghiệp Việt Nam đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất viên nén gỗ để xuất khảu sản phẩm này.
Tuy nhiên, đến cuối năm 2014, tình hình sản xuất và tiêu thụ viên gỗ nén xuất khẩu bắt đầu bị đình trệ do hai nguyên nhân chính:

Cũng chính điều này đã khiến thị trường viên gỗ nén xuất khẩu tại nước ta ì ạch không tiến, các doanh nghiệp chỉ sản xuất cầm chừng và chờ đợi sự ấm lên của thị trường.
 

Thị trường viên gỗ nén

Tuy nhiên đến năm 2016, với sự đi đầu của Hàn Quốc và Nhật Bản, hai thị trường chính tiêu thụ viên nén gỗ của Việt Nam trong việc cam kết sử dụng viên nén gỗ thay thế các nhà máy điện hạt nhân và các nhà máy nhiệt điện dựa trên nhiên liệu hóa thạch, thị trường xuất khẩu viên gỗ nén đã dần ấm lên, những cơ hội cho việc xuất khẩu viên gỗ nén cũng ngày càng lớn hơn.
Cụ thể vào nửa đầu năm 2017, Hàn Quốc đã tiêu thụ trên 1.7 tấn viên nén gỗ với trên 1 triệu tấn trong số đó nhập khẩu từ Việt Nam với giá 98 USD/tấn vào quý I/2017, mức giá này giảm khá nhiều so với thời kỳ hoàng kim 140-150 USD nhưng bù lại, sản lượng nhập khẩu lại tăng cao hơn, dự kiến con số này vào năm 2020 sẽ là 3 triệu tấn. Và Nhật Bản cũng dự báo sẽ tiêu thụ khoảng 20 triệu tấn viên nén gỗ để sản xuất khoảng 5 triệu kW điện trong thập kỷ tới.
Cũng theo sự cam kết của Hàn Quốc và Nhật Bản, rất nhiều các quốc gia cũng mạnh tay hơn trong việc sử dụng viên nén gỗ thay thế các nhiên liệu hóa thạch khác. Cụ thể, vào năm 2016, trên phạm vi toàn cầu đã tiêu thụ 28 triệu tấn viên nén gỗ và theo dự báo, con số này có thể tăng lên 35 triệu vào năm 2025. Đây đều là những tín hiệu rất khả quan với ngành chế biến viên nén gỗ xuất khẩu tại nước ta, nếu biết cách tận dụng cơ hội từ thị trường rộng lớn này, viên nén gỗ Việt Nam sẽ có bước đột phá lớn.

Tuy nhiều cơ hội lớn mở ra trước mắt nhưng nếu không biết tận dụng chúng, thị trường viên nén gỗ xuất khẩu nước ta sẽ tiếp tục rơi vào tình trạng ảm đạm không ánh sáng. Trong đó có 2 thách thức lớn mà nhà nước cũng như các doanh nghiệp sản xuất viên nén gỗ tại nước ta phải đối mặt:
 

Với thách thức đầu tiên, vào quý 1 năm 2017, viên nén gỗ xuất khẩu ở nước ta có giá 98 USD/tấn trong khi viên nén gỗ của Canada vào thời điểm đó có giá 170 USD/tấn. Sự chênh lệch giá cả quyết định phần lớn bởi chất lượng viên nén gỗ và nguồn gốc. Để giải quyết điều này cần sự hợp tác giữa cả doanh nghiệp lẫn nhà nước. Cụ thể, doanh nghiệp cần nâng cấp dây chuyển sản xuất cũng như nguồn nguyên liệu để đảm bảo viên gỗ nén ra có chất lượng tốt, nhiệt trị cao và an toàn cho người sử dụng. Bên cạnh đó, nhà nước cần nỗ lực hơn trong việc đẩy nhanh chứng chỉ rừng để tạo dựng lòng tin đối với người tiêu thị điện và người sử dụng viên nén gỗ để sưởi ấm ở các nước nhập khẩu viên nén gỗ.
Đến thời điểm hiện tại, Việt Nam đã ký kết FLEGT/VPA, chuyền tải một thông điệp mạnh mẽ trong viêc nói không với gỗ bất hợp pháp, như vậy, thách thức về nguồn nguyên liệu không minh bạch phần nào đã được loại bỏ, giúp tăng giá thành viên nén gỗ xuất khẩu lên cao hơn.
Trên đây là một số thông tin về thị trường viên gỗ nén xuất khẩu tại Việt Nam cũng như các cơ hội và thách thức. Hy vọng qua vài viết trên bạn sẽ có cái nhìn tổng quan hơn về thị trường viên gỗ nén xuất khẩu. Chúc bạn một ngày làm việ hiệu quả!